به گزارش شهرآرانیوز؛ پس از مشکلات واکسن زدن کودکان، دندان درآوردن آنها نخستین تجربه پرچالش والدین جوان است که آنها را بسیار اذیت میکند. بااینکه این اتفاق بسیار طبیعی است، ولی رفتارهای ناشناختهای مانند بدخلقی، اختلال در خواب و بی قراری و بی اشتهایی در کودک سبب میشود تا در یک ماه نخست که هنوز خبری از نیش دندانها نیست، والدین بسیار سردرگم و اذیت شوند. برای همین لازم است که والدین جوان تا پیش از رسیدن به این مرحله اطلاعاتشان را دراین باره افزایش دهند تا غافل گیر نشوند و آگاهانهتر با مشکلات جسمی و روحی کودکشان برخورد کنند.
۶ تا ۱۲ ماهگی
بیشتر نوزادان در سن ۶ تا ۱۲ ماهگی نخستین دندانهای خود را درمی آورند.
ژنتیک
سن دندان در آوردن نوزاد به ژنتیک او بستگی دارد. برای همین برخی نوزادان از سه ماهگی و برخی هم پس از یک سالگی تجربه نخستین رویش دندانی خود را دارند.
نخستین دندان
معمولا نخستین دندانهایی که رشد میکنند، همیشه دندانهای فک پایین هستند.
۶ سالگی
شروع ریزش دندانهای شیری از سن ۶ سالگی است. این دندانها مینای کمتری دارند، در نتیجه زودتر فرسوده میشوند.
۱۸ ماهگی
اگر رشد دندان کودکان تا ۱۸ماهگی به تعویق بیفتد و هیچ نشانهای از دندان درآوردن نداشته باشند، باید برای درمان اقدام کرد.
یک نکته مهم
ایجاد درد، ناراحتی و شدت دیگر نشانههای رویش دندان درکودکان به وضعیت جسمی و ژنتیک آنها بستگی دارد و ممکن است حتی برخی کودکان آنها را تجربه نکنند.
مسواک زدن
دندان کودکان را باید با مسواک نرم روزانه دو بار مسواک زد. پس از سه سالگی و زمانی که کودک قادر است خمیردندان را به بیرون تف کند باید از خمیردندان استفاده کرد.
۷-۸ سالگی
والدین باید تا ۷، ۸ سالگی برروی مسواک زدن کودکان نظارت داشته باشند. زمانی که کودکان در خواندن و نوشتن مهارت پیدا کنند در مسواک زدن هم مهارت خواهند داشت.
نخستین زمان مراجعه به دندانپزشک
بهترین زمان برای نخستین مراجعه به دندان پزشک کودکان معمولا ۶ ماه پس از رشد اولین دندان شیری یا دست کم پیش از ۱۲ ماهگی است تا وضعیت سلامت دهان و دندان کودک بررسی شود.
زمانهای دندان پزشک لازم
- وقتی رویش دندانها با درد شدید و غیرعادی همراه باشد.
- وقتی التهاب لثهها شدید و با کبودی، ورم و خروج چرک و بوی بد دهان همراه باشد.
- وقتی تب کودک بالا و با نشانههایی مانند اسهال، استفراغ، بی حالی و کاهش شدید اشتها همراه باشد.
- وقتی دندانها نامنظم رشد کنند یا فشار زیادی به هم وارد کنند.
- وقتی لثهها برجسته شده باشند ولی دندان از زیر لثه بیرون نیامده باشد.
- وقتی دندانهای شیری دچار پوسیدگی و خرابی شده باشند.
۲۰ عدد
تعداد دندانهای شیری در کودکان ۲۰ عدد است که معمولا تا انتهای ۳ سالگی همه آنها درمی آید.
نوع دندان/تعداد دندانها
- نیش ۴ عدد
- جلوی وسطی ۴ عدد
- جلوی کناری ۴ عدد
- آسیاب یا کرسی اول ۴ عدد
- آسیاب یا کرسی دوم ۴ عدد
ترتیب رشد دندانها
کمک به کاهش خطر پوسیدگی دندانهای شیری
- کودکان را نباید با شیشه شیر، آب میوه و نوشیدنیهای شیرین بخوابانید.
- دندانهای کودک را نباید به عسل یا آب قند آغشته کنید.
- حلقههای دندانی کودک را پیش از اینکه به او بدهید، تمیز کنید.
- تاپیش از ۱۲ ماهگی حتما کودک را پیش دندان پزشک ببرید.
نشانههای رویش نخستین دندانها
- بدخلقی و گریههای بی علت
- بدغذایی و بی اشتهایی
- سرخی گونهها
- التهاب و ورم لثهها
- ایجاد برجستگی زیر لثه یا نمایان شدن بخشی از دندان
- دست بردن بیش از اندازه کودک به داخل دهان
- کاهش ساعت یا کیفیت خواب کودک
- افزایش بزاق دهان، آبریزش دهانی و تحریک پوست اطراف دهان در اثر بزاق
- تمایل کودک به گاز گرفتن اشیا و جویدن
- تمایل کودک به مالش صورت یا گرفتن گوش خود
- تب کمتر از ۳۸ درجه
- ایجاد لکههای قرمز روی صورت
- سرفه یا استفراغ به علت ترشح بیش از اندازه بزاق
علت درد دندان در کودکان
- فشار ناشی از شکافته شدن لثه به وسیله دندانها
- التهاب و حساس شدن لثهها
- فشار به اعصاب فک و دهان
- ترشح بیش از اندازه بزاق و تحریک پوست اطراف دهان
تغذیه مناسب این کودکان
برای کمک به کاهش درد رویش دندان در کودکان و رویش بهتر آنها توجه به این نکات تغذیهای در دوره رویش دندانها ضروری است.
- پوره سیب زمینی و کدوحلوایی یا میوههایی مانند سیب، موز، گلابی و هلو را باید در یخچال قرار داد تا کمی سرد شوند، سپس به کودک داد.
- ماست سرد و بدون شکر به علت نرم بودن و ترکیبات پروبیوتیک خود، گزینه مناسبی برای تغذیه کودکان در دوران رشد دندان آن هاست.
- میوهها، سبزیجات و صیفیجاتی مانند خیار و هویج که خنک شده باشند، افزون بر اینکه فیبر بالایی دارند، ترد نیز هستند که میتوانند به کاهش درد و التهاب لثهها کمک کنند.
- آب میوههای طبیعی و خنک هم انتخاب بسیار عالی هستند.
استفاده از غذاهای سفت مانند مواد غذایی یخ زده یا میوههای سخت، خوراکیهای تند یا خیلی شیرین که سبب واردشدن آسیب به لثه کودک، تحریک و افزایش حساسیت در او میشود، برای کودکان در این فاصله سنی اصلا مناسب نیست، چون احتمال پوسیدگی دندانهای شیری را هم افزایش میدهد.
روشهای خانگی کاهش درد دندان
- ماساژ آرام لثه کودک با انگشت تمیز و کمی فشار به لثه
- استفاده از حلقههای دندان گیر ژلهای (بهتر است پیش از مصرف آن را در یخچال قرار داد تا کمی سرد شود.)
- استفاده از یک پارچه تمیز و سرد و آغشته به مقدار کمی دمنوش بابونه برای اینکه کودک بهجای حلقههای دندان گیر آن را گاز بگیرد.
- دادن میوههای ترد و خنک مانند خیار و هویج به کودک برای گاز زدن (باید مراقبت دائمی داشت تا کودک آنها را تکه تکه نکند و قورت ندهد.)
- پرت کردن حواس کودک از دندانهایش با شیردادن یا بازی با او
- نوشیدن آب سرد نه خنک (پس از سن ۶ ماهگی)
- استفاده از غذاهای نرم و دوری از غذاها یا نوشیدنیهای اسیدی مانند نوشابه
گاهی نیاز است از مداخلههای درمانی برای کاهش درد رویش دندان در کودکان کمک گرفت که حتما پزشک متخصص کودکان باید آن را تجویز کند. حتی دادن بدون نسخه استامینوفن به کودکان هم ممنوع است.